Treed in Van Goghs voetsporen in Zuid-Frankrijk.

Op zoek naar warm licht en heldere kleuren verliet Van Gogh Parijs in 1888 en trok naar Zuid-Frankrijk. Wilt u de locaties bezoeken die Van Gogh schilderde en ervaren wat Vincent zag in de Provence?

Van Gogh locaties in Arles

Cafe Terras aan het Place du Forum

The Het Cafe Terras mag je niet missen. Door op dezelfde plek op het Place du Forum te staan als waar Van Gogh het café schilderde, is het gemakkelijk te begrijpen waarom hij ervoor koos om dit tafereel te schilderen. Hoewel Van Gogh bij voorkeur de natuur schilderde, schreef hij op 14 september 1888 aan zijn zus Willemien:

"Ik wil nu zeker een sterrenhemel schilderen. Het lijkt me vaak dat de nacht nog rijker gekleurd is dan de dag, gekleurd in de meest intense violetten, blauwen en groenen.. Nu is er een schilderij van de nacht zonder zwart. Met niets dan prachtig blauw, violet en groen, en in deze omgeving is het verlichte vierkant bleek zwavelig, citroengroen gekleurd. Ik geniet er enorm van om 's avonds ter plekke te schilderen."

Sterrennacht boven de Rhône

Een andere locatie die het beste na zonsondergang bezocht kan worden is Sterrennacht boven de Rhône. Maar je hoeft niet te wachten tot midden in de nacht. Van Gogh moet dit romantische tafereel aan de Rhône geschilderd hebben voordat het helemaal donker was. Vincent van Gogh schreef op 2 oktober 1888 aan collega-kunstenaar Eugene Boch:

"En tot slot een studie van de Rhône, van de stad onder gaslicht en weerspiegeld in de blauwe rivier. Met de sterrenhemel boven — met de Grote Beer — met een roze en groene schittering op het kobaltblauwe veld van de nachtelijke hemel, terwijl het licht van de stad en zijn harde reflecties van rood goud en groen getint met brons zijn. 's Nachts geschilderd.”

Je vindt de exacte plek langs de oevers van de Rhône als je vanaf Het Gele Huis, net buiten het stadscentrum, richting de rivier gaat.

Het Gele Huis

Het Gele Huis op de Place Lamartine bestaat niet meer precies zoals het was in 1888, maar een Franse noisette (espresso met een paar druppels melk of room) of een pastis op het terras van het Gele Huis zorgt voor een geweldige moment om even stil te staan bij alles wat Vincent daar heeft meegemaakt.

Het was Van Goghs ambitie om een community van kunstenaars te beginnen in Het Gele Huis genaamd de Studio van het Zuiden. Van Gogh maakte veel meesterwerken in Arles, decoreerde een slaapkamer voor Gauguin met zijn Zonnebloemschilderijen, maar kreeg kort nadat Gauguin arriveerde psychische problemen. Op 23 december sneed hij zijn linkeroor af en toen hij uit het ziekenhuis kwam, merkte hij dat het schilderij van zijn slaapkamer beschadigd was door de overstroming van de nabijgelegen Rhône.

De binnenplaats van het ziekenhuis

In het centrum van Arles vind je het ziekenhuis waar Vincent van Gogh werd behandeld door dr. Rey nadat hij zijn oor had afgesneden. Een paar weken later mocht hij naar huis, maar wegens zenuwinzinkingen belandde hij nog twee keer in het ziekenhuis voordat hij verhuisde naar het gesticht in Saint-Rémy-de-Provence.

In 2020 suggereerden onderzoekers in Nederland dat de deliriums van Van Gogh verband hielden met alcoholontwenning.

De Trinquetaille Brug

Wandelend langs de oevers van de Rhône kom je langs debrug naar Trinquetaille, een wijk van Arles aan de andere kant van de rivier. De brug op het schilderij ziet er vrij modern uit, meer iets wat je zou verwachten in Parijs of een andere grote stad in Frankrijk. Dit laat zien dat Arles ooit een belangrijke haven was voordat de spoorwegen het meeste vervoer over de rivier vervingen.

Let ook op de kleine plataan die Van Gogh daar schilderde. Omdat platanen honderden jaren oud kunnen worden zou de grote boom op de recente foto heel goed dezelfde boom kunnen zijn!

Les Alyscamps

In Arles vind je veel Romeinse overblijfselen; de arena is er een die moeilijk te missen is. Buiten de stadsmuren van Arles, op slechts 10 minuten lopen, is er een die je ook niet wilt missen: Les Alyscamps (vergelijk Champs-Élysées in Parijs; in het Engels: Elysian Fields).

Les Alyscamps is een oude Romeinse necropolis die is omzoomd met populieren en stenen sarcofagen. Van Gogh heeft hier enkele schilderijen gemaakt. Een van hen heet ‘Vallende herfstbladeren’.

De Langlois Brug

Op 40 minuten lopen van het centrum van Arles kunt u een bezoek brengen aan deLanglois Brug (genoemd naar de brugwachter). Vincent van Gogh schilderde dit tafereel 4 keer vanuit verschillende hoeken, ook met vrouwen die kleren aan het wassen waren.

Deze ophaalbrug over een gracht deed hem aan Nederland denken. Hoewel de brug is gereconstrueerd, staat het typische witte huis met oranje dakpannen dat je op veel van Van Goghs schilderijen rond Arles ziet er nog steeds!

Van Gogh locaties in de buurt van Montmajour

De Rode Wijngaard

De Rode Wijngaard is waarschijnlijk het enige schilderij dat Vincent van Gogh verkocht heeft. De locatie is niet gemakkelijk te vinden omdat het geen wijngaard meer is. Het is het beste te bereiken met de auto, van Montmajour richting Arles. Na een minuut rijden van de 1000 jaar oude abdij ‘Montmajour' buigt de weg naar rechts en zie je in de verte de torens van Arles, net als op het schilderij.

Van Gogh schilderde de druivenoogst in De Rode Wijngaard op 3 november 1888, wat tegenwoordig erg laat zou zijn om druiven voor wijn te oogsten. Hadden mensen toen hun wijn liever wat zoeter? Luister wat Wijnkenner Niek Beute hierover denkt.

Van Gogh locaties in Saintes-Maries-de-la-Mer

Gezicht op Saintes-Maries-de-la-Mer

Eind mei 1888 reisde Vincent van Gogh per koets van Arles 40km Zuid naar Saintes-Maries-de-la-Mer. Hij maakte er tekeningen en schilderijen, zijn meest bekende is de Zee bij Saintes-Maries-de-la-Mer.

Rondom dit magische stadje in de Camargue zie je flamingo's en wilde paarden. Elk jaar in mei reizen zigeuners uit heel Europa af naar Saintes-Maries-de-la-Mer en aanbidden Black Sara, hun patroonheilige. Het festival gaat terug tot de Middeleeuwen en hun ceremonies zijn nog steeds hetzelfde; de menigte zingt en prijst de Heige Maria en een processie brengt Sara naar de zee.
 

Van Gogh locaties in Saint-Rémy-de-Provence

Om in Vincents slaapkamer in de inrichting te zijn kan nog inspirerender zijn dan zijn meesterwerken in een museum te bekijken. De omstandigheden ervaren waarin hij zijn droom bleef volgen, kan je even doen stilstaan en je doen besluiten om net als Van Gogh nooit op te geven.

Irissen

Vanwege zijn psychische problemen mocht Vincent van Gogh aanvankelijk niet buiten de muren van de tuin van de inrichting in Saint-Rémy-de-Provence. Dat weerhield hem er niet van om vele meesterwerken te produceren. Zijn eerste was waarschijnlijk de nu beroemde Irissen. Zie hoe de bloemen blauw zijn in plaats van paars. Lees hier waarom de rode kleur in het paars in de loop der jaren zijn helderheid verloor.

Sterrennacht

Sterrennacht is geschilderd vanuit de slaapkamer van Van Gogh. Hij voegde het stadje toe aan het schilderij dat duidelijk geïnspireerd was op Saint-Rémy. Op slechts 5 minuten lopen van de inrichting ligt de oude Romeinse stad Glanum. Vanaf daar kun je Saint-Rémy-de-Provence zien zoals het eruit ziet in Sterrennacht.

Olijfgaard

Toen Van Gogh het pand van de inrichting mocht verlaten, schilderde hij zeker 15 versies van zijn geliefde olijfboom die hem deed denken aan de Hollandse wilg. Er zijn veel olijfgaarden rond de inrichting die gedurende de dag van kleur veranderen. Niet verwonderlijk dat het een uitdaging voor Vincent was om deze karakteristieke boom vast te leggen.

Vrouwen die olijven plukken

Vincent van Gogh schilderde drie versies van vrouwen die olijven plukken. Degene die hij beschreef als 'de meest overtuigde en gestileerde van de drie' was voor zijn moeder en zus.

De schilderijen tonen Van Goghs idee van de nauwe band tussen mens en natuur. Het was de natuur en vooral het schilderen in de natuur waar hij blij van werd. Voor Van Gogh voelde het schilderen van olijfbomen zelfs als een remedie tegen zijn psychische problemen.

Berglandschap met olijfbomen

Wist je dat Van Gogh een schilderij heeft gemaakt als de tegenhanger bij daglicht van het beroemde nachtelijke Sterrennacht? Net voordat je de inrichting binnengaat, zie je het laaggebergte ‘De Alpilles’ aan uw rechterhand in het Zuiden. Je kunt er rondlopen en proberen de exacte plek te vinden met de olijfbomen tegen de bergen waar Van Gogh zijn schildersezel neerzette.

Als hij toch eens zou weten dat de schilderijen die hij op dat moment maakte ooit in de belangrijkste musea over de hele wereld te zien zouden zijn.

Dennenbomen

Met de sterke en koude mistralwind viel het Van Gogh vaak niet mee om te schilderen. Het weerhield hem er niet van om deze dennenbomen net buiten de inrichting te schilderen.

"Ik ga nog even buiten werken, de mistral waait. Die gaat meestal liggen tegen de tijd dat de zon ondergaat, dan zijn er prachtige effecten van bleke citroen luchten, en desolate dennen werpen hun silhouetten in reliëf ertegen met effecten van prachtig zwart kant. Op sommige momenten is de lucht rood, op andere momenten een toon die extreem delicaat, neutraal, nog steeds licht citroengeel is maar geneutraliseerd door delicate lila. Ik heb weer een avondeffect van een dennenboom tegen roze en groengeel."

Wegwerkers

De inrichting die in 1889 18 patiënten verzorgde, ligt op 15 minuten wandelen van Saint-Rémy. Vincent heeft het stadje zelf maar een paar keer bezocht. De prachtige boulevard rond het centrum heeft nog steeds indrukwekkende platanen. Het werk aan de weg onder herfstbomen met gele bladeren is twee keer geschilderd door Van Gogh.



Geniet van je trip door de Provence! De foto's op deze pagina zijn gemaakt in maart en april. Mail gerust je foto's van de locaties die op andere tijden van het jaar zijn gemaakt. Leuk om te zien!

Ook interessant misschien:

• Treed in Van Goghs voetsporen in Nuenen
• Treed in Van Goghs voetsporen in Auvers-sûr-Oise
• Treed in Van Goghs voetsporen in Drenthe