Hoe spreek je Van Gogh uit?

De uitspraak van Vincents achternaam 'Van Gogh’ hangt waarschijnlijk af van waar je vandaan komt. Er zijn veel talen en veel accenten in de wereld. Omdat Van Gogh in Nederland werd geboren, was zijn moedertaal Nederlands. En daarom proberen veel mensen zijn naam uit te spreken zoals de Nederlanders.

Bestaat dé Nederlandse uitspraak van ‘Van Gogh’ wel?

Er zijn veel accenten in het Nederlands, maar grofweg zou je kunnen zeggen:

• Mensen in het zuiden hebben een zachte uitspraak van de letter g, terwijl
•  mensen in het noorden meer een meer keelklank, een harde g hebben (de Spaanse j komt in de buurt).

Dus binnen Nederland wordt ‘Van Gogh’ anders uitgesproken. (Scroll op je telefoon naar beneden voor een video om ‘Van Gogh' te horen met een zachte g.)

Hoe sprak Van Gogh zijn eigen naam uit?

Vincent van Gogh, geboren in Zundert, groeide op in het zuiden van Nederland (zachte g). Ook in 1853 sprak men in Zundert waarschijnlijk met een zachte g. Maar hoe zit het met zijn ouders? Waar kwamen die vandaan? Kinderen kopiëren vaak het accent van hun ouders.

Vincents moeder, geboren in Den Haag, en de vader van Vincent, geboren in Benschop, komen uit streken waar men tegenwoordig met een harde g spreekt.

Nog een persoon die waarschijnlijk grote invloed had op Vincents accent was zijn gouvernante Anna Birnie. Zij is geboren in Kampen, tegenwoordig ook een streek waar men met een harde g spreekt.

Maar.. spraken zijn ouders en zijn gouvernante destijds eigenlijk met een harde g?

De geschiedenis van de Nederlandse g

Het is erg moeilijk om erachter te komen hoe mensen vroeger de letter g uitspraken. Zelfs voor Marc van Oostendorp, een taalkundige werkzaam bij het Meertens Instituut van de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen en hoogleraar Nederlands en Academische Communicatie aan de Universiteit van Nijmegen. Gelukkig was Van Oostendorp bereid te helpen.

Blijkbaar bestond er eeuwen geleden niet zoiets als een zachte of een harde g. De letter g werd uitgesproken als de Engelse g zoals in ‘good'. Op het moment dat er Franse woorden in de Nederlandse taal begonnen te verschijnen, veranderde waarschijnlijk ook de uitspraak ervan. Dankzij veranderingen in spelling is er sterk bewijs dat de zachte g er als eerste was in Nederland en dat later de harde g zich begon te verspreiden vanuit Amsterdam.

Spraken Van Goghs ouders en zijn gouvernante in 1850 dan met een harde g zoals tegenwoordig in Den Haag, Benschop en Kampen?

Waarschijnlijk... niet! Kampen was zo goed als zeker nog een zachte g regio destijds, Benschop ook. En in Den Haag hing het af van de sociale klasse. De hogere sociale klasse bleef langer met de zachte g spreken. En aangezien Vincents moeder absoluut van hogere sociale klasse was, vandaar dat Vincent ook een gouvernante had, sprak zij waarschijnlijk met een zachte g.

Conclusie.

• Waar Vincent opgroeide spraken mensen met een zachte g en dat doen ze nog steeds.
• Waar de ouders van Vincent vandaan kwamen sprak men met een zachte g, maar nu niet meer.
• Er is geen goed of fout. Maar als je ‘Van Gogh’ wil uitspreken zoals Vincent dat deed kun je de uitspraak oefenen met hulp van de video op deze pagina.

NB 1:Waarschijnlijk sprak Van Gogh zijn naam anders uit als hij Engels of Frans sprak.
NB 2: Vincent in de video ben ikzelf. Ik ben geboren in Oirschot, een dorp in het zuiden van Nederland, 50 km van Van Goghs geboorteplaats Zundert en 20 km van Nuenen waar Van Gogh ook heeft gewoond. Engels is niet mijn moedertaal. Mijn Engels accent is sterk beïnvloed door de mensen in Nieuw-Zeeland, waar ik als twintiger woonde. Ik woon nu in Amsterdam en ben met daar op een gegeven moment van een zachte g naar een harde g overgegaan.
NB 3: Je bent van harte welkom bij Van Gogh Studio in Amsterdam, hoe je 'Van Gogh' ook uitspreekt.

Van Gogh uitgesproken met een zachte g zoals ze in Zundert doen.

Van Goghs geboorteplaats Zundert in het zuiden. Bron plattegrond: vggallery.com


Van Goghs moeder is geboren in Den Haag

Misschien vind je dit ook leuk om te lezen:

• Schreef Van Gogh zijn moeder toen hij in Frankrijk woonde?
• gratis Van Gogh e-book